Strochcice

Sołtys: Korczyńska Małgorzata


Strochcice graniczą ze wschodu i północy z Kobiernikami, od zachodu – z Andruszkowicami, a od południa granicę wioski stanowi rzeka Koprzywianka, która oddziela wieś Strochcice od Zawisełcza i Koćmierzowa. Przez wieś przebiega droga krajowa nr 79 z Sandomierza do Krakowa oraz droga gminna zwana Królówką.

Wieś Strochcice aktualnie zajmuje powierzchnię 76,62 ha i jest najmniejszą pod względem obszaru po Krzeczkowicach wsią w gminie Samborzec. We wsi zamieszkuje 150 mieszkańców. Mieszkańcy wioski w większości zajmują się uprawą warzyw i owoców. Jest to główne źródło ich utrzymania. Dzieci ze Strochcic uczęszczają do szkół w Sandomierzu i w Złotej.

Wieś Strochcice umownie dzieli się na Starą Wieś, Błonie, Strochcice Dolne i Strochcice Górne.

Książę Leszek Czarny, nadając miastu Sandomierz przywilej lokacyjny w roku 1286, wydzielił mu znaczną przestrzeń gruntów w ilości 228 łanów frankońskich. Na tych łanach zaczęli zamieszkiwać różni osadnicy rządzący się prawami miejskimi, z tego też powodu ich osady nazwane zostały przedmieściami. Takim przedmieściem były między innymi Strochcice. Z czasem skupienie kilku mniejszych własności przez zamożniejszego posiadacza na tychże przedmieściach nazwano folwarkiem. Właściciele tych folwarków podlegali prawom miejskim. Przedmieście dalsze, jakim były Strochcice, leżały na terenie parafii św. Pawła Apostoła, która została przeniesiona do tego kościoła w 1226 roku z kościoła pod wezwaniem św. Jakuba.

Jak wynika z dokumentów, wieś Strochcice istniała już w XIII wieku i stanowiła przedmieście Sandomierza. Folwark w Strochcicach pod Sandomierzem powstał w XV wieku. Mieszczanie z Sandomierza posiadali tam swoje pola, ogrody i winnice, które uprawiali. W 1633 roku w Krakowie król Władysław IV zatwierdził dokument zawierający przywilej na młyn w Strochcicach, z którego korzystali również inni mieszkańcy pobliskich wiosek. W 1688 roku folwark w Strochcicach należał do seminarium sandomierskiego, utrzymywanego przez Zgromadzenie Jezuitów w Sandomierzu. Po kasacie tego zakonu w 1773 roku folwark przeszedł w ręce prywatne. W 1784 roku folwark z dworkiem w Strochcicach należał do Antoniego Hulewicza. W 1812 roku od Antoniego Hulewicza dobra Strochcice zakupił Ignacy Wrześniowski. W 1825 roku Strochcice były własnością Stanisława Krzesimowskiego herbu Jastrzębiec. Stanisław Krzesimowski (ur. w 1787 roku w Koćmierzowie) był polskim generałem, uczestnikiem powstania styczniowego, kawalerem Legii Honorowej. W dniu 24 lipca 1853 roku dobra wsi Kobierniki razem z dobrami Strochcice kupili Jan i Emilia z Grabowskich Krzesimowscy. Według rejestru pomiarowego z 1861 roku, folwark Strochcice zajmował powierzchnię 107 mórg i 105 prętów kwadratowych. Właściciel folwarku podlegał prawom miejskim. W 1861 roku do dóbr Kobierniki przyłączono dobra Strochcice. Wdowa Emilia Krzesimowska w 1896 roku dobra Kobierniki „C” i Strochcice sprzedała Emilii Rogowskiej. Po odzyskaniu niepodległości po 1920 roku ziemia folwarku w Strochcicach została rozparcelowana. Strochcice przedmieściem Sandomierza były do 1904 roku. Od tego czasu na mocy ukazu carskiego wioska należy do gminy Samborzec.

Dom drewniany z 1920 roku Henryki Bieleckiej. Wyremontowany po zniszczeniach wojennych w 1945 roku. Fot. A. Cebula

W Strochcicach przed II wojną światową na posesji Piotra Zwolskiego był młyn wietrzny (wiatrak). We wsi funkcjonowały dwie piekarnie, w których wypiekano chleb jeszcze po wojnie, do połowy lat 50-ych ubiegłego wieku. Przed II wojną światową i w czasie wojny funkcjonował sklep spożywczy, natomiast w pierwszych latach po wyzwoleniu w drewnianym małym baraku („budce”) funkcjonował sklep u pana Bąka. Krawcem we wsi był Stefan Płodowski.

Jesienią w 1958 roku w mieszkaniu Wacława Jastrzębskiego założono sklep spożywczo – przemysłowy GS „Samopomoc Chłopska” w Sandomierzu. Pierwszym sklepowym był Stanisław Cebula z Andruszkowic.

Energię elektryczną do Strochcic podłączono w 1947 roku.

W grudniu 1954 roku powołano Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej w Andruszkowicach. Wieś stała się nominalnie miejscowością Gromadzkiej Rady Narodowej.  Prezydium i Rada Gromadzka w pierwszych latach urzędowania mieściły się w pomieszczeniach domu gospodarza Stefana Płodowskiego w Strochcicach. W pomieszczeniach pierwszej GRN oprócz biur urzędu mieściła się także księgarnia, mała biblioteka i punkt pocztowy. Podłączono linię telefoniczną. Po dwóch latach biura urzędu GRN przeniesiono do pomieszczeń domu Piotra Piątka ze Strochcic. Przy urzędzie utworzono posterunek MO obsługiwany przez Komisariat Powiatowy w Sandomierzu. Dopiero w 1968 roku siedzibę urzędu GRN ze Strochcic przeniesiono do Andruszkowic.

Budynek byłego sklepu GS „Samopomoc Chłopska” w Sandomierzu z lat 50-tych ubiegłego wieku. Fot. A. Cebula

29 lipca 2001 roku o godz.12.20 wysoka woda na Koprzywiance przerwała wał w miejscowości Złota, zatapiając wsie: Złota, Andruszkowice i Strochcice.

Przed II wojną światową sołtysem wsi Strochcice był Jan Kozłowski. W czasie okupacji niemieckiej – Stanisław Rutyna. Następnie funkcję tę piastowali: Jan Kozłowski (dwukrotnie), Rudolf Szczotka, Stefan Ląd, Anna Lipiec i Grażyna Lukaszek. Aktualnie sołtysem wsi i radną jest Małgorzata Korczyńska.

U Waldemara Żurka działa firma Usługi Transportowe „TRANSIT” – przewóz osób.

Miejscowa ludność od 1982 roku przynależy do parafii katedralnej pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Sandomierzu. Na terenie wioski znajdują się dwie figury: Jezusa Chrystusa i Matki Boskiej oraz jeden krzyż kamienny usytuowany przy Królówce.

Figura Jezusa Chrystusa. Fundator Franciszka i Jan Stefańscy (rodzice poległego syna Józefa). Fot.A.Cebula

 Opracowanie tekstu: Andrzej Cebula